27 nov '16 Het gelijk van Pascal Paepen: de conservatieve portefeuille in gevaar

Het gelijk van Pascal Paepen

Pascal Paepen is docent “Bank & Beurs” aan de Thomas More Hogeschool en docent “Beleggen” aan het Hoger Instituut der Kempen. Hij is gekend voor zijn bijdrages op Radio 1 en zijn columns in De Morgen.  Pascal Paepen was voorheen directeur kapitaalmarkten van KBC Financial Products in Londen.

In een geanimeerd debat op Kanaal Z waarschuwde de heer Paepen voor mogelijke verliezen binnen portefeuilles van net de conservatiefste beleggers. Zijn stelling was dat een puur formalistisch risicobeheer, gebaseerd op de MIFID regelgeving niet noodzakelijk leidt tot kapitaalbescherming.  De heer Paepen is duidelijk: er schuilt groot gevaar in de portefeuilles van net die mensen die minst risico willen lopen en zowel de regelgever als de traditionele beheerder lijkt er blind voor.

Pascal Paepen heeft over de hele lijn gelijk.

De conservatieve portefeuille in gevaar

De FSMA waakt in België over de integriteit van financiële markten en over de behoorlijke behandeling van de financiële consument. De FSMA ziet toe op de navolging van de MIFID richtlijn. MIFID stelt onder andere dat consumenten geen beleggingen in portefeuille mogen krijgen die niet aansluiten bij hun risicoprofiel.

MIFID risicoprofielen komen meestal tot stand nadat beleggers vragenlijsten hebben beantwoord.  Uit deze antwoorden volgt een risico profiel. Dit risicoprofiel bepaalt dan weer welke producten in portefeuille mogen worden genomen en hoeveel ervan.  Zo mag iemand met een conservatief risicoprofiel geen complexe producten in portefeuille krijgen en moet het aandelenpercentage beperkt zijn.  Zeer conservatieve risicoprofielen krijgen typisch de invulling: tot 90% cash en (overheids-)obligaties met een goede rating. Aandelen worden door de toezichthouder beschouwd als risico.

De monetaire politiek van centrale banken in het algemeen en deze van de Europese Centrale Bank in het bijzonder zorgt voor artificieel lage intrestvoeten. De risico-rendementsverhouding van obligaties zit daarmee in algemene termen fout.  De belegger ontvangt te weinig rendement voor het gelopen risico.

Een rentestijging zoals we die de laatste weken kennen bij de lange termijn rente zorgt voor belangrijke koersdaling van obligaties met lange duraties.  Dit zijn op zich ‘verliezen op papier’, zolang de obligatie niet verkocht wordt voor vervaldag.  Het probleem met langere duratie is tweeledig:

Niet iedereen, ook niet de conservatiefste belegger, zal de obligatie aanhouden tot vervaldag. Ongeplande uitgaven kunnen ervoor zorgen dat het papieren verlies een werkelijk verlies wordt.

Er is kans dat obligaties met lange duratie zelfs de inflatie op termijn niet dekken en de belegger effectief koopkracht verliest.

Met andere woorden de belegger met veel obligaties in portefeuille loopt een nadrukkelijk risico op verlies en laat dit nu typisch de conservatiefste belegger zijn.  Formalistische regelgeving en formalistisch vermogensbeheer zoals puur online beheer hebben hier echter geen alternatief voor.

Uw beheerder moet u echt kennen, niet enkel op papier

De sleutel tot de oplossing van dit probleem ligt alweer in de werkelijke kennis van uw investeringen.  Beleggen of beter, investeren, betekent niet het louter formalistisch volgen van een risicoprofiel dat in algemene termen is opgesteld. Investeren betekent dat de beheerder u als investeerder kent in een zo breed mogelijke context en werkelijk begrijpt wat uw doelstellingen en wat u werkelijke risicoappetijt zijn. Het betekent ook dat uw beheerder kan beslissen om niet te investeren of u producten kan ontraden hoewel ze naar hun vorm lijken te passen bij uw risicoprofiel.

Tot slot moet u als investeerder een werkelijk inzicht krijgen in risico. Ook hier ligt een belangrijke taak voor uw beheerder. Deze moet erop wijzen dat structureel verlies van kapitaal en daarmee koopkracht, het werkelijke risico is.  Dit laat zich niet vatten in een categorie investeringen die zogenaamd risicoloos zijn (obligaties) en deze die zogenaamd risicovol zijn (aandelen). Het gaat om waarde, prijs en veiligheidsmarge.

Praat erover met uw beheerder en luister hier nog eens naar de wijze woorden van de heer Paepen.

Door Truncus Wealth