11 jul '22 Er is een rendement voor elke risico en een risico voor elk rendement

Hoewel enkele tot de verbeelding sprekende beleggers zweren bij een sterk geconcentreerde beleggingsportefeuille valt het belang van een weldoordachte en intelligente spreiding amper te overschatten. Naar verluidt zou Harry Markowitz gezegd hebben dat diversificatie de enige free lunch is in de financiële markten. Wij geloven het graag.

Diversificatie: het samenspel tussen risico en rendement

De waarde van een onderneming is de som van alle toekomstige kasstromen. In een laboratorium dat niet vervuild wordt door onzekerheden volstaat het dus om enkel dat aandeel te kopen dat het hoogste rendement oplevert. Zekerheden zijn echter niet van deze wereld. Gelukkig maar, want zonder risico geen rendement. De kunst is om het rendement te maximaliseren en het risico te beperken. Door te diversifiëren, vermindert het risico terwijl het verwachte rendement intact blijft. Een free lunch.

Hoeveel aandelen steekt u best in uw portefeuille?

De vraag hoeveel aandelen er nu in een portefeuille horen te zitten, is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Academici komen, afhankelijk van de markt, de definitie van risico en de onderzoeksmethode, tot heel uiteenlopende bevindingen. Diverse doorwrochte studies besluiten dat 10 tot 30 aandelen volstaan om het gros van het risico weg te diversifiëren en bevestigen daarmee de stelling van Benjamin Graham in zijn boek “The Intelligent Investor” uit 1949. Talloze ander papers en artikels bol van cijferreeksen en formules concluderen dan weer dat er meer dan 300 aandelen nodig zijn om van een goed gediversifieerde portefeuille te kunnen spreken.

Academische studies zorgen voor een gezonde portie hersengymnastiek en bieden waardevolle inzichten, maar in de praktijk schieten we er dus weinig mee op. Iedereen is het er echter over eens dat slechts een handvol aandelen niet volstaat om het aandelenspecifieke risico voldoende te reduceren. Hoe kleiner het aantal aandelen, hoe groter ook de kans dat net de best presterende aandelen er niet tussen zitten. Meer aandelen in portefeuille betekent echter ook hogere transactiekosten die het rendement zullen aanvreten. Tegelijk moet het aantal aandelen in de portefeuille beheersbaar blijven, op de één of de andere manier.

Niet alleen het aantal posities bepaalt uw rendement

Diversificatie gaat overigens over meer dan louter het aantal aandelen in de portefeuille. Dat door te spreiden het risico vermindert terwijl het verwacht rendement ongewijzigd blijft, heeft alles te maken met hoe aandelen ten opzichte van elkaar bewegen, i.e. de correlatie. Een portefeuille mag nog zoveel lijnen bevatten, als die wegens dezelfde reden op hetzelfde ogenblik in dezelfde richting bewegen, dan is er geen sprake van diversificatie. Het aandelenspecifieke risico zal daarentegen wel snel afnemen door aandelen te selecteren die onafhankelijk van elkaar bewegen, i.e. die niet gecorreleerd zijn. 

Het is een open deur intrappen, maar de weging van de aandelen in portefeuille is vele malen belangrijker dan het aantal lijnen. Een min of meer gelijke weging is een goede vuistregel. In die optiek zijn de meeste beursindices allesbehalve schoolvoorbeelden van goed gediversifieerde portefeuilles. Zo bestaat de S&P500 weliswaar uit 504 (jawel!) aandelen, maar heeft de technologiesector een gewicht van maar liefst 27%. De Dow Jones Industrial Average telt 30 lijnen, maar de 4 grootste posities tekenen voor bijna 28% van de index. In onze fondsen pakken we het anders aan: zonder de index klakkeloos te kopiëren, leggen we met een relatief beperkt aantal actief beheerde lijnen weliswaar accenten, maar zonder dat die een te grote negatieve impact op het geheel kunnen hebben.

Een vuistregel voor uw gehele portefeuille

Wat geldt voor een aandelenportefeuille is evenzeer van toepassing voor het beheer van uw totaal vermogen. Aandelen, obligaties, cash, vastgoed, etc. Er is een plaats voor alles en alles heeft een plaats. Bij Truncus waken we erover dat de samenstelling van uw vermogen steeds in overeenstemming is met uw risicoprofiel, en streven wij met u naar de realisatie van uw doelstellingen op lange termijn.

Een leuk weetje

Diversificatie is één van de pijlers van de moderne portefeuilletheorie waarvoor Harry Markowitz in de fundamenten legde in zijn paper “Portfolio Selection”, in maart 1952 gepubliceerd in The Journal of Finance. In zijn in 1958 verschenen boek “Portfolio Selection: Efficient Diversification” diepte hij die theorie verder uit. De gortdroge titels ten spijt kreeg Markowitz voor dit baanbrekend werk in 1990 de Nobelprijs Economie. Dat hij daarop ruim 30 jaar moest wachten en de prijs moest delen met William Sharpe, die voor zijn Capital Asset Pricing Model (CAPM) voortbouwde op de moderne portefeuilletheorie, en Merton Miller, die een theorie ontwikkelde voor het verband tussen de kapitaalstructuur en dividendpolitiek van een onderneming en haar marktwaarde en kapitaalkost, doet niets af aan het belang van het werk van Markowitz.

Door Kristof De Graeve

Kristof De Graeve maakt sinds 2019 deel uit van het Truncus team. Dankzij meer dan 20 jaar ervaring als analist binnen de private banking sector heeft hij een breed gezichtsveld op diverse sectoren en bedrijven vergaard om zijn carrière bij Truncus verder te zetten als Senior Financial Analyst, een functie die hij al sinds de start van zijn loopbaan vol passie uitoefent. Kristof heeft meerdere diploma’s op zijn palmares staan: Licentiaat Handelswetenschappen (afstudeerrichting Financieel Beleid & Beleggingsbeheer), een Master in Financial Accounting & Corporate Finance en is sinds 2015 gecertificeerd adviseur voor familiebedrijven.