12 jul '23 Nog niets regelen naar de volgende generatie en toch al de erfbelasting uitschakelen?

Wenst u nog geen schenkingen te doen naar uw kinderen?
Zijn de kinderen nog te jong?
Of wil u eerst zeker zijn dat er voldoende stabiliteit in hun leven is en dat ze met de geschonken goederen verstandig zullen omgaan?

Maar wat als u dan plots overlijdt en er werd niets geregeld? In vele gevallen zijn de liquide middelen ontoereikend om de erfbelasting te kunnen betalen en moeten de erfgenamen andere goederen (bijvoorbeeld onroerend) verkopen om deze te kunnen voldoen.

Een eenvoudige en relatief goedkope oplossing

Bij ziekte kan u nog regelingen treffen om de erfbelasting te drukken, maar dat is niet het geval bij een plots overlijden. Het is echter wel mogelijk om een overlijdensverzekering af te sluiten ten belope van de potentieel verschuldigde erfbelasting.

We onderscheiden 3 types verzekeringen:

1. Verzekering voor overlijden door ongeval
2. Sudden Death (plotseling overlijden) verzekering: dekt overlijden door ongeval en/of door 10 plotselinge interne aandoeningen (gedefinieerd in het contract)
3. All Risk (alle oorzaken) verzekering: dekt overlijden door ongeval en ziekte

Overlijdensverzekering door ongeval

Voor dergelijke verzekering zijn geen (medische) formaliteiten nodig. Deze kan afgesloten worden op (bijna) elke leeftijd en de premie is zeer laag. Een ongeval is namelijk over het algemeen niet gerelateerd aan leeftijd. Het overlijden moet wel een rechtstreeks gevolg zijn van het ongeval en zich voordoen binnen een bepaalde periode na het ongeval om de verzekering te kunnen aanspreken.

Sudden Death verzekering

Een Sudden Death verzekering dekt het overlijden naar aanleiding van een ongeval en/of een plotse aandoening. Een plotse aandoening wordt gedefinieerd als ‘de aantasting van de gezondheid die niet van accidentele aard is, maar een plots en onvoorzienbaar karakter heeft, waarvan de oorzaak buiten de wil van de verzekerde ligt’. Enkele voorbeelden zijn hartslagaderbreuk, hersenbloeding of longembolie, en dit zonder voorafgaande oorzakelijke antecedenten.

Net als bij een overlijdensverzekering door ongeval moet het overlijden plaatsvinden binnen een bepaalde periode na de diagnose van de aandoening. De premies liggen wel veel hoger en zijn afhankelijk van de leeftijd en de gezondheidstoestand van de verzekerde. Om dergelijke verzekering af te sluiten is een verslag van een financieel expert noodzakelijk om het bedrag van de erfbelasting te bepalen en dient de verzekerde een medische vragenlijst in te vullen alsook een medisch onderzoek te ondergaan.

All Risk verzekering

Dit is de meest gekozen verzekering. De premies zijn over het algemeen niet veel hoger dan bij de Sudden Death verzekering. Ook hier is een verslag van een financieel expert en een medische acceptatie noodzakelijk, en zijn de premies afhankelijk van de leeftijd en de gezondheidstoestand van de verzekerde. Het enige verschil met een Sudden Death verzekering is dat alle overlijdensoorzaken gedekt zijn, behoudens enkele uitzonderingen.

Vergelijk verschillende verzekeringsmaatschappijen

Het is zinvol om verschillende verzekeringsmaatschappijen te vergelijken. Het is belangrijk om na te gaan met welke maatschappijen uw makelaar werkt zodat hij de diverse offertes kan opvragen. Concreet kunnen ze op volgende vlakken verschillen van elkaar:

• De premies: sommige maatschappijen geven een korting indien de verzekerde zich op regelmatige basis medisch wil laten checken (zonder consequenties voor de polis of de premies) en/of zich opgeeft als orgaandonor.
• De algemene voorwaarden: uiteraard zijn de uitgesloten situaties daarin het allerbelangrijkste. Enkele voorbeelden hiervan zijn: overlijden bij het uitoefenen van bepaalde sporten, overlijden in bepaalde landen en oorlogsgebieden, overlijden naar aanleiding van een nucleaire ramp.

Hoe bepaalt men de premie?

Op basis van diverse factoren zoals leeftijd, het verzekerde bedrag, het feit of de verzekerde al dan niet een roker is, zullen de maatschappijen een financieel voorstel uitwerken onder voorbehoud van medische acceptatie. Pas als het financieel voorstel aanvaard wordt, nodigt de maatschappij de verzekerde uit om de nodige medische formaliteiten te doorlopen.

De verzekeringsmaatschappij zal u eerst een medische vragenlijst laten invullen, gevolgd door enkele traditionele onderzoeken bij een door de verzekeringsmaatschappij erkende arts (bloed, cardio etc). Naar aanleiding van de antwoorden op de medische vragenlijst, kunnen bijkomende onderzoeken gevraagd worden.

Bij een goed bevonden gezondheidstoestand zal het financieel voorstel ongewijzigd blijven. In andere gevallen, zal er een bijpremie worden voorgesteld.

Waar moet u op letten bij het afsluiten van een polis?

Risicopremie vs. vaste premie

De voorkeur wordt gegeven aan de betaling van risicopremies; dit zijn jaarlijks oplopende premies volgens leeftijd. Een polis kan over het algemeen afgesloten worden tot 85 jaar. De polis kan echter te allen tijde worden opgezegd, wanneer bijvoorbeeld het fiscale successierisico definitief opgevangen werd via een sluitende vermogensplanning. Bij vaste jaarlijkse premies betaalt men de eerste jaren relatief meer. Dit heeft vooral een negatieve impact bij een vervroegde opzegging; het totaal reeds betaalde bedrag zal dan hoger liggen.

Looptijd van de verzekering

Zorg best voor een lange looptijd van de polis, want deze kan u op elk moment opzeggen. Zo hoeft u op vervaldag van de overlijdensverzekering geen nieuwe af te sluiten die ervoor zorgt dat u opnieuw aan een medisch onderzoek onderworpen wordt met mogelijk hogere premies tot gevolg.

Wie betaalt (best) de premies?

Verzekeringstechnisch maakt het in principe niet uit wie de premies betaalt. Fiscaal kan dit echter wel een groot verschil uitmaken.

Uitkeringen die toekomen aan een persoon bij het overlijden van de verzekerde, ten gevolge van een contract dat aangegaan werd door de verzekerde zelf of door een derde (denk bijvoorbeeld diens werkgever), worden immers belast in de erfbelasting via een fictiebepaling. Dit betekent heel concreet dat indien de verzekerde zelf of een derde verzekeringsnemer was, het bedrag dat zijn familieleden bij zijn overlijden uitbetaald krijgen onderworpen wordt aan erfbelasting (aan tarieven van 3%, 9% en 27% boven de 250.000 euro). Zij houden daardoor netto aanzienlijk minder over, waardoor mogelijks niet alle successierechten betaald kunnen worden.

Dit is niet het geval indien de begunstigde verzekeringsnemer is (zogenaamde “ABA” constellatie). Waarin een zelfde partij “A” zowel verzekeringsnemer als begunstigde is, en een andere partij “B” verzekerde is. Vandaar dat men in de praktijk, vanuit fiscale overwegingen, vaak voor dergelijke ABA constellatie kiest. Hou daarbij wel rekening met het feit dat de verzekeringsnemer (partij A) wel zelf de periodieke premies uit zijn eigen vermogen zal moeten betalen. 

Door Katrien Yde

Katrien Yde lag mee aan de basis van Truncus. Als zaakvoerder van vennootschap Katrien Yde Advies en Management BV is zij sinds de start in 2003 als Family Officer verantwoordelijk voor de opvolging van de relaties met een aantal families. Katrien was voorheen werkzaam bij Generale Bank - Fortis Bank gedurende 17 jaar, in ondernemingsbankieren en kredieten. Zij is master in toegepaste economische wetenschappen (UFSIA) en master in financieel management (VLEKHO).